اکسیژن

شناسایی ماهواره‌‌ای کانون‌های آلودگی هوای کلان‌شهرها

رییس پژوهشکده ژئوانفورماتیک دانشگاه تهران اعلام کرد: پایش آلودگی‌ هوای تمام کلان شهرهای کشور با استفاده از تصاویر ماهواره‌ ای رایگان به راحتی قابل انجام است.

آفتاب: علی درویشی با اشاره به قابلیت بالای تصاویر ماهواره‌ ای برای مناطق وسیع مثل تهران و کلان شهرهای دیگر افزود: در صورت برخورداری از حمایتی اندک با استفاده از تصاویر ماهواره‌ ای رایگان موجود در اینترنت می‌توان تا شعاع ۱۰۰ کیلومتری با کمترین هزینه به پایش آلودگی هوای کلان شهرها پرداخت.

وی اظهار کرد: تحقیقاتی در زمینه پایش و بررسی آلودگی هوا با سنجش از راه دور، الگوریتم‌ها و روش‌های متعدد با دقت و صحتهای قابل قبولی در سطح بین‌المللی انجام و معرفی شده است که کشور ما می‌تواند از این تجربیات نهایت بهره را ببرد. انصافا هم پتانسیل‌های علمی خوبی در کشور برای این امر وجود دارد، ولی مشکل اینجا است که مطالعات داخلی و همچنین منابع مالی تخصیص داده شده به این امر، هدفمند و سازمان یافته نبوده است.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران با تاکید بر ظرفیت بالای تصاویر ماهواره‌ ای برای استفاده در پایش و مطالعه آلودگی هوا، ادامه داد: به عنوان یک متخصص سنجش از دور باید بگویم که این علوم و فناوری‌ها به طور فوق العاده‌ای ما را قادر خواهند کرد که درک بهتری از فرایندهای حاکم بر جو، انتشار آلاینده‌ها و پیدا کردن روندها داشته باشیم، مشروط بر اینکه تحقیقات منظم و هدفمندی در این زمینه انجام دهیم.

درویشی خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم در این زمینه به پروتکل مشخصی در کشور برسیم، قابلیت‌های علوم و فناوری‌های سنجش از دور در مطالعات آلودگی هوا به صورت باورنکردنی رشد خواهد کرد.

به گفته وی، پیچیده بودن عوامل و پارامترهای آلودگی هوا و اثرات مخرب آن بر نظام سلامت حاکی از اهمیت انجام مطالعات دقیق و هدفمند بر روی این موضوع است.

استاد گروه سنجش از دور دانشگاه تهران با اشاره به مزایای روش پایش ماهواره‌ای آلودگی هوا نسبت به روش‌های زمینی، گفت: تصاویر ماهواره‌ ای امکان پایش بسیاری از آلاینده‌ها به صورت همزمان را فراهم می‌کنند و به صورت تقریبا آنی اطلاعات را می‌فرستند. از طرفی می‌توان با کمک روش‌های سنجش از دور، دید وسیع را به صورت یکجا و یکپارچه فراهم کرد. علاوه بر این، با وجود آنکه منابع داده‌ای فراهم شده با استفاده از تصاویر ماهواره‌ ای بسیار ارزان و به صرفه است، می‌توان درک بهتر و دقیق‌تری از کمیت و توزیع مکانی منابع آلوده کننده به دست آورد. همچنین این روش‌ها برای پایش و کنترل نتایج سیاست‌های اعمال شده، مکانیزم‌های لازم را فراهم می‌کنند.

درویشی با اشاره به کارهای انجام شده در این زمینه اظهار کرد: در دانشگاه تهران حدود چهار سال پیش با رویکرد مطالعات مربوط به کاربرد فناوری‌های سنجش از دور و سایر علوم ژئوانفورماتیک در مطالعات توفان‌های گرد و غبار و ریزگردها، ابتدا، مرکز سنجش از دور و GIS و بعد از دو سال، پژوهشکده ژئوانفورماتیک دانشگاه تهران را راه اندازی کرده‌ایم و در حال حاضر تیم تحقیقاتی ما با همکاری محققان پژوهشکده هواشناسی طرحی تحت عنوان مشخص کردن کانون‌های آلاینده‌های هوا و تعیین سهم هرکدام از آنها با استفاده از رویکرد ترکیبی را در دستور کار خود دارند.

وی در ادامه از بی‌توجهی به این موضوع در کشور انتقاد کرد و گفت: علی رغم این‌که با چندین ارگان مسؤول تماس برقرار کرده‌ایم، ولی متاسفانه نتوانسته‌ایم برای آلودگی‌های صنعتی و شهری پروژه مشاوره‌ ای و اجرایی انجام دهیم ولی با انجام پایان نامه‌های دانشجویی اقدام به انجام این کار کرده‌ایم. مثلا با همکاری یکی از دانشجویان با استفاده از تصاویر ماهواره‌ ای MODIS به بررسی آلاینده‌های صنعتی اراک پرداختیم و نتایج جالبی به دست آمد ولی عیب این سری کارها این است که به دلیل نبود منابع مالی بعد از اتمام تحصیل دانشجو موضوع رها می‌شود و ما نمی‌توانیم به صورت هدفمند برای یک هدف بزرگ و عالی برنامه‌ریزی کنیم.

به گزارش ایسنا، درویشی به جدید بودن کاربرد سنجش از دور در مطالعات و بررسی‌های آلودگی هوا در دنیا و کشورمان اشاره کرد و با توجه به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های موجود اعلام کرد: پژوهشکده ژئوانفورماتیک دانشگاه تهران درصورت تخصیص منابع مناسب به راحتی قادر است به تولید دانش فنی برای پایش ماهواره‌ ای آلودگی هوا بپردازد.

تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۳۹۲

نظرات شما عزیزان: